DEKALOG

DEKALOG (1989-1990)

TV için çekilmiş ve On Emir'in bağımsız bir uyarlaması olan Dekalog filmleri günümüz toplumlarınıngizliden gizliye barındırdığı ahlaki kavgaları anlamak için geçerliliğini halen sürdürüyor. Sıradan Varşova insanlarının hayatlarındaki günah tezahürlerinin getirdiği çelişkileri gösteren, 10 bölümlük ve her biri altmış dakika süren Dekalog serisi, yönetmenin son projesi olan Üç Renk filmlerini, hem ruh hem de sinema dili olarak etkiledi.

DEKALOG 1 (DEKALOG, JEDEN), 1989

Polonya, DVD, Renkli, 53’, Lehçe

Oyuncular: Henryk Baranowski, Wojciech Klata, Maja Komorowska

“Senin Tanrın benim, benden başka Tanrın yoktur.” Krzysztof bilgisayarına, veri hesaplarına körü körüne inanan genç bir bilim adamıdır. 10 yaşındaki oğlu Pawel, babasının Noel’de hediye ettiği buz patenleriyle hayatından memnundur; çünkü bilgisayar, buzlanmış gölün patenle karşıya geçilebilecek derecede güvenli olduğunu hesaplar.

DEKALOG 2 (DEKALOG, DWA), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 57’, Lehçe

Oyuncular: Krystyna Janda, Aleksander Bardini, Olgierd Lukaszewicz
“Tanrı’nın ismini boş yere ağzına almayacaksın.” Kocası ağır hasta ve muhtemelen de ölecek olan bir kadın, aynı zamanda başka bir adamdan hamiledir. Bir taraftan kocası ölecek olursa çocuğunu korumak isterken, diğer taraftan ise doktorun onun hakkında dürüst bir karar vermesini ister. Doktoru zor bir karar bekler, çünkü vereceği cevap başka bir insanın ölümünü ya da yaşamını doğrudan etkileyecektir. Acaba Tanrı’yı oynamaya hakkı var mıdır?

DEKALOG 3 (DEKALOG, TRZY), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 55’, Lehçe

Oyuncular: Daniel Olbrychski, Maria Pakulnis, Joanna Szczepkowska

“Altı gün çalışacaksın, bir gün dinleneceksin.” Janusz bir taksi şoförüdür ve üç yıl önce karısını Ewa ile aldatmıştır. Noel gecesinde Janusz, aile bireylerine hediyeler vermeyi planlar. Ewa’nın ise kocası kayıptır ve bulma konusunda Janusz’dan yardım ister. Acaba Janusz bu kutsal günde evde mi kalmalı yoksa Ewa’ya yardım mı etmelidir?

DEKALOG 4 (DEKALOG, CZTERY), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 56’, Lehçe

Oyuncular: Adrianna Biedrzynska, Janusz Gajos, Artur Barcis

“Anne ve babana saygılı davranacaksın.” Anka, oyunculuk eğitimi alan, babasıyla birlikte yaşayan genç bir kadındır. Annesini kendi doğumundan hemen sonra kaybetmiştir. İyi bir arkadaş olduğu babası sık sık iş seyahatleri için şehir dışına çıkar. Yine onun olmadığı bir gün, çalışma masasında “ben öldükten sonra aç!” notlu bir zarf bulur ve babası ile ilgili yeni gerçekler öğrenir.

DEKALOG 5 (DEKALOG, PIEC), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 57’, Lehçe

Oyuncular: Miroslaw Baka, Krzysztof Globisz, Jan Tesarz

“Öldürmeyeceksin.” Cinayetin vahşetine odaklanan bu bölüm, hem bir taksi şoförünün nedensiz öldürülmesine, hem de faile karşı yürütülen idam cezasına dair uzlaşmaz bir portre sunuyor. Film, yasal veya değil, cinayetin acımasızlığını önemsiyor, eşit biçimde yargılıyor, ahlaki öğretiyi etkin bir biçimde sorgulamaya itiyor. Bu bölüm Polonya'da o kadar etkili olmuştu ki, infazların beş yıl ertelenmesi kararı alınmıştı.

DEKALOG 6 (DEKALOG, SZESC), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 58’, Lehçe

Oyuncular: Olaf Lubaszenko, Grazyna Szapolowska, Piotr Machalica

“Zina yapmayacaksın, eşini aldatmayacaksın.” Aşk Üzerine Kısa Bir Film’e dönüştürülen bu bölümde 19 yaşındaki utangaç Tomek karşı komşusu Magda’yı dürbünle gözler. Magda evine girip çıkan aşıklarını perdesi açık odasında eğlendiredursun, çok yakında Tomek onu izlemekle yetinmeyecek, evini ziyaret edecektir.

DEKALOG 7 (DEKALOG, SIEDEM), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 55’, Lehçe

Oyuncular: Anna Polony, Maja Barelkowska, Wladyslaw Kowalski

“Çalmayacaksın.” Altı yaşındaki Anya, annesi Majka ve anneannesi Ewa arasındaki bir kavganın ortasındadır. Majka 16 yaşındayken genç bir edebiyat öğretmenine aşık olmuş ve ondan hamile kalmıştır. O sırada okulun müdiresi olan annesi, bu skandalı önlemek için Anya’nın bakımını üstlenmiş, onu kendi kızı olarak nüfusa kaydettirmiştir. Anya'nın gerçek annesi olduğu gerçeğini de çocuktan gizlemişlerdir. Yıllar sonra bu durum, Majka'nın üzerinde bir yıkım etkisi yaratmaya başlar. Kadın,bir gün Anya'yı kaçırarak Kanada'ya göç etmeyi planlar.

DEKALOG 8 (DEKALOG, OSIEM), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 54’, Lehçe

Oyuncular: Maria Koscialkowska, Teresa Marczewska, Artur Barcis

“Yalan yere şahitlik yapmayacaksın.” Zofia, üniversitede etik dersleri veren, değerli ve bilge bir profesör kadındır. Ancak Polonya kökenli Amerikalı bir kadın olan Elzbieta’nın derslerine girmeye başlamasıyla kendi geçmişiyle yüzleşmek durumunda kalır. Sınıfta konuşulan “hangi koşulda olursa olsun, bir çocuğun yaşamı her şeyden önemlidir” tezi üzerine Elzbieta, Polonya'daki soykırım zamanı gestaponun elinden kaçabilmek için Zofia’nın evine sığınan 6 yaşındaki çocuk olduğunu söyler. Zofia ve eşi o zaman yalancı şahitlik yapmama adına

kendisini kabul etmemiştir.

DEKALOG 9 (DEKALOG, DZIEWIEC), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 58’, Lehçe

Oyuncular: Ewa Blaszczyk, Piotr Machalica, Artur Barcis

“Komşunun karısına göz dikmeyeceksin.” İktidarsız koca Roman’ın, karısı Hanka’nın sadakatine inanmak için verdiği büyük mücadeleyi izleriz. Roman, hastalığının kalıcı olduğunu öğrenince karısının onu aldatacağından emin olur. Bir gün onu başka bir adamın kollarında görüp de yakalayınca karısıyla aşkları bir daha yeşerir. İlişkilerini toparlamaları için Hanka’nın bir tatile gitmesi gerektiğine karar verirler. Modern karı-koca ilişkilerine derinden bakan film, sevgi ve bağlılığın sınırlarını sorgular.

DEKALOG 10 (DEKALOG, DZIESIEC), 1990

Polonya, DVD, Renkli, 57’, Lehçe

Oyuncular: Jerzy Stuhr, Zbigniew Zamachowski, Henryk Bista

“Komşunun malına göz dikmeyeceksin.” İki erkek kardeş, babalarının ölümü üzerine miras kalan bir pul koleksiyonu için yeniden bir araya gelir. Başta ilgilenmedikleri koleksiyonun çok değerli olduğunu keşfeden ikili, Polonya’da eşsiz bir koleksiyonu tamamlamak için gereken tek bir pulun peşine düşer. Onu da eklediklerinde paha biçilmez bir koleksiyon olacaktır. Ancak babalarının evi soyulduğunda, ikisi de ayrı ayrı karakolun yolunu tutar. Dekalog 10, komedi olması dolayısıyla diğer bölümlerden farklıdır.